Điểm tin tuần 12/08/2024 - 18/08/2024

Cùng nhìn lại các tin tức nổi bật về lừa đảo trực tuyến trong tuần qua (11/08 - 18/08/2024) với series “Điểm tin tuần” của Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông. Các thông tin về ATTT, đặc biệt là lừa đảo trực tuyến sẽ được cập nhật hàng ngày/hàng tuần trên kênh thông tin Cổng không gian mạng quốc gia

I. TIN TRONG NƯỚC

1. CẢNH BÁO GIẢ MẠO TRANG THÔNG TIN CỦA CÁC TỔ CHỨC NHẰM CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN

Mới đây, Hệ thống Anh ngữ Quốc tế Ocean Edu đã phát đi thông tin cảnh báo cho biết, trên mạng xã hội gần đây xuất hiện nhiều trang fanpage giả mạo thương hiệu Ocean Edu, các trang fanpage này sử dụng logo, tên gọi các cuộc thi và hình ảnh của Ocean Edu để truyền thông và kêu gọi phụ huynh, học sinh đăng ký tham gia qua các trang/form giả mạo được lập ra với mục đích lừa đảo, thu phí, ảnh hưởng đến uy tín, hình ảnh của Ocean Edu.

Đối với hình thức lừa đảo “giả mạo thương hiệu” trên, các đối tượng sẽ tạo lập nhiều các trang Fanpage, trang mạng xã hội giả mạo vô cùng tinh vi và chuyên nghiệp.  Trang web giả mạo có giao diện trông giống như trang web chính thức của một thương hiệu nổi tiếng. Các đối tượng còn có thể sử dụng các tên miền tương tự hoặc thay đổi một vài ký tự để làm cho trang web trông hợp lệ. Để tăng mức độ uy tín, các đối tượng còn tạo ra các tài liệu, quảng cáo, hoặc sản phẩm với tên và logo của thương hiệu nổi tiếng, đồng thời đăng tải những nội dung về các cuộc thi có tính hấp dẫn để thu hút sự chú ý và đánh lừa người tiêu dùng. Sau khi nạn nhân liên hệ, đối tượng cho biết để có thể tham gia cuộc thi, người tham gia thường được yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm như tên, địa chỉ, số điện thoại, hoặc thông tin tài chính. Sau khi người dùng cung cấp thông tin, kẻ lừa đảo gửi email thông báo họ đã trúng giải thưởng. Email thường yêu cầu họ cung cấp thêm thông tin hoặc trả phí để nhận giải thưởng. Cuộc thi giả thường hứa hẹn những giải thưởng lớn, thường là những thứ mà người tham gia cảm thấy khó có thể từ chối.

Trước thực trạng lừa đảo diễn ra, Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) khuyến cáo cẩn trọng trước các lời mời hấp dẫn của các cuộc thi trên mạng xã hội. Thực hiện xác minh danh tính của đối tượng/ tổ chức trước khi tham gia bất cứ hình thức dịch vụ/ cuộc thi nào. Cần xác minh tính xác thực của bất kỳ trang web hoặc email nào bằng cách kiểm tra địa chỉ URL, liên hệ trực tiếp với thương hiệu hoặc tổ chức qua các kênh chính thức. Tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản ngân hàng dưới mọi hình thức. Nếu cảm thấy những yêu cầu để nhận giải thưởng hoặc tham gia cuộc thi bất hợp lý hoặc quá tốt, thì người dân cần đặc biệt cẩn trọng. Ngoài ra, người dùng cũng nên đảm bảo rằng máy tính hoặc thiết bị của bạn được bảo vệ bằng phần mềm chống virus và phần mềm bảo mật khác.

2. CẢNH BÁO MUA HÀNG GIẢ, HÀNG KÉM CHẤT LƯỢNG TRÊN MẠNG XÃ HỘI

Lợi dụng chính sách cắt sóng 2G và nhu cầu đổi điện thoại từ 2G sang 4G sử dụng của một bộ phận người dân, đa số là người cao tuổi có nhu cầu sử dụng máy phím bấm 4G, một số đối tượng đã lừa đảo người dân mua máy 2G nhưng "đội lốt" 4G với giá 400.000 - 500.0000 đồng/máy.

Đối với hình thức trên, các đối tượng sử dụng mạng xã hội hoặc thông qua bán trực tiếp để tiếp cận, lừa đảo bán điện thoại giả 4G cho người dùng. Tại đây, đối tượng đăng tải những bài đăng với nội dung rao bán điện thoại di động 4G giá rẻ. Không chỉ vậy, một số đối tượng còn rao bán những loại smartphone 3G đã qua sửa chữa với lời rao “3G hay 4G đều xài thoải mái” với giá chưa đến 1 triệu đồng. Sau khi bán sản phẩm, các đối tượng sẽ xóa tài khoản bán hàng hoặc chặn tài khoản của người mua trên mạng xã hội. Không ít người dùng ham rẻ, thiếu kiến thức đã đặt mua điện thoại của các đối tượng lừa đảo, đến khi nhận máy, lắp SIM mới phát hiện mua phải điện thoại 2G. Hay smartphone 3G cũng nằm trong diện không sử dụng được khi chuyển lên sóng 4G sắp tới.

Do người tiêu dùng sẽ rất khó để phân biệt được đâu là điện thoại feature phone 4G, Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) khuyến cáo người dân nên lựa chọn các địa chỉ mua hàng uy tín, không mua những mặt hàng trôi nổi trên mạng xã hội. Người tiêu dùng nên chọn mua tại các hệ thống cửa hàng uy tín như FPT Shop, CellphoneS, Viettel Store... để yên tâm 100% hàng hoá chính hãng, đúng như yêu cầu. Trong trường hợp nghi ngờ bản thân bị lừa đảo, người dân cần báo cáo ngay cho cơ quan chức năng hoặc tổ chức bảo vệ người tiêu dùng để được hỗ trợ, giải quyết và ngăn chặn kịp thời.

3. HÀNG LOẠT ĐỐI TƯỢNG GIẢ DANH SHIPPER ĐỂ LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG

Thời gian gần đây, xuất hiện hàng loạt các đối tượng giả danh nhân viên giao hàng (shipper) của các thương hiệu uy tín để chiếm đoạt tài sản của người tiêu dùng.

Đối với hình thức lừa đảo trên, thủ đoạn của các đối tượng là gọi điện thoại cho người dân tự xưng là nhân viên giao hàng thông báo có đơn cần giao và yêu cầu chuyển khoản để thanh toán tiền COD (thanh toán khi nhận hàng). Sau khi người dân chuyển khoản thành công, các đối tượng liền thông báo do nhầm lẫn nên số tài khoản trên là số đăng ký thẻ hội viên shipper, khi chuyển tiền vào đó trung tâm sẽ kích hoạt gói cước hội viên, mỗi tháng tự động bị trừ 3,5 triệu đồng từ tài khoản đồng thời gửi cho người dân đường link trang facebook và số điện thoại giả mạo trung tâm vận chuyển để người dân liên hệ hủy đăng ký hội viên. Khi người dẫn bấm vào đường link giả mạo và nhập các thông tin cá nhân sẽ có nguy cơ bị đánh cắp tiền trong tài khoản ngân hàng.

Trước tình trạng trên, Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) khuyến cáo người tiêu dùng nâng cao ý thức cảnh giác khi thanh toán nhận hàng online. Luôn thực hiện xác minh thông tin liên quan đến các dịch vụ hoặc chương trình khuyến mãi trực tiếp với đơn vị cung cấp qua số điện thoại hoặc địa chỉ chính thức. Đảm bảo rằng bạn đang giao dịch với các đơn vị chính thức và uy tín. Không chuyển tiền cho bất kỳ ai yêu cầu bạn thanh toán trước khi nhận hàng hoặc trước khi đăng ký dịch vụ. Tuyệt đối không truy cập vào các đường dẫn được đối tượng lạ gửi đến. Trong trường hợp nghi ngờ bản thân bị lừa đảo, người dân cần báo cáo ngay cho cơ quan chức năng hoặc tổ chức bảo vệ người tiêu dùng để được hỗ trợ, giải quyết và ngăn chặn kịp thời.

4. CẢNH GIÁC CHIÊU TRÒ LỪA ĐẢO LIÊN QUAN ĐẾN BẤT ĐỘNG SẢN

Vừa qua, đơn vị chủ đầu tư dự án QMS TOP TOWER (Hà Nội) cho biết, đã phát hiện 2 vụ lừa đảo khách hàng quan tâm tới căn hộ chung cư của dự án này. Nhiều nạn nhân đã thực hiện theo hướng dẫn, đặt cọc tiền trước khi ký hợp đồng mua bán, dẫn đến việc bị chiếm đoạt tài sản lên đến hàng trăm triệu đồng.

Các đối tượng lừa đảo lập nên một kế hoạch khá tinh vi, đầu tiên, đối tượng đăng tải các thông tin sai sự thật về việc có thể mua được căn hộ với giá rất tốt để thu hút khách hàng. Tiếp đó, đối tượng lừa đảo sẽ yêu cầu khách hàng chuyển tiền đặt cọc bất cứ căn hộ nào mà khách hàng thích vào tài khoản của chủ đầu tư. Sau đó, đối tượng yêu cầu khách hàng đưa 300 triệu trước khi đưa đến chủ đầu tư ký kết hợp đồng mua bán. Tin tưởng và làm theo hướng dẫn của đối tượng, nạn nhân chuyển tiền nhưng ngay sau đó đối tượng ngắt liên lạc và chiếm đoạt toàn bộ số tiền đặt cọc trên.

Trước tình hình lừa đảo, Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) khuyến cáo người dân đặc biệt là những ai đang quan tâm đến các khoản đầu tư bất động sản, cần đặc biệt cẩn trọng đối với những dịch vụ môi giới trên mạng xã hội. Tuyệt đối không tự ý nộp tiền mua căn hộ khi chưa có xác nhận chấp thuận số căn hộ từ chủ đầu tư hoặc thông báo từ đối tác bán hàng cho chủ đầu tư. Không chuyển tiền cọc trước khi thực hiện xác nhận rõ ràng danh tính đối tượng/ tổ chức/ doanh nghiệp. Trong trường hợp nghi ngờ bản thân bị lừa đảo, người dân cần báo cáo ngay cho cơ quan chức năng hoặc doanh nghiệp chính thống  để được hỗ trợ, giải quyết và ngăn chặn kịp thời.

II. TIN QUỐC TẾ

5. SINGAPORE: HÀNG LOẠT NGƯỜI DÂN TRỞ THÀNH NẠN NHÂN CỦA LỪA ĐẢO ĐẦU TƯ TRỰC TUYẾN

Mới đây, ngày 14/8, cảnh sát Singapore cho biết trong chưa đầy hai tháng qua, tại Singapore đã xảy ra 897 vụ lừa đảo đầu tư tài chính, các nạn nhân đã mất ít nhất 36 triệu USD do các vụ lừa đảo đầu tư trên các nhóm trò chuyện và nền tảng mạng xã hội.

Theo đó, các đối tượng lừa đảo thường đưa nạn nhân vào các nhóm trò chuyện trên các nền tảng nhắn tin như Telegram, hoặc kết bạn với nạn nhân trên các nền tảng mạng xã hội. Thủ đoạn của chúng là mạo danh người nổi tiếng hoặc nhân viên của các công ty có uy tín. Những kẻ lừa đảo, trong vai thành viên nhóm trò chuyện, sẽ chia sẻ cách đầu tư sinh lời và gửi ảnh chụp màn hình chứng minh các khoản lợi nhuận để dụ dỗ nạn nhân. Sau khi nạn nhân "mắc bẫy" và liên hệ với những kẻ lừa đảo, họ được giới thiệu một loạt kế hoạch đầu tư và được yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân như số tài khoản ngân hàng, họ tên và số điện thoại. Họ cũng được hướng dẫn chuyển tiền đầu tư vào các tài khoản ngân hàng và PayNow. Đáng chú ý, một số trang web hoặc ứng dụng đầu tư giả mạo hiển thị lợi nhuận "ảo" để dẫn dụ nạn nhân. Ngoài ra, những đối tượng lừa đảo cũng tìm cách liên hệ với nạn nhân thông qua các nền tảng truyền thông xã hội như Facebook, WhatsApp hoặc các ứng dụng hẹn hò như Coffee Meets Bagel.

Trước thông tin trên, Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) khuyến cáo người dùng mạng xã hội cần thực hiện thiết lập các tính năng bảo mật, chẳng hạn như không cho phép người lạ đưa bạn vào các nhóm trò chuyện; đặt giới hạn giao dịch cho các giao dịch ngân hàng trực tuyến; và bật xác thực hai yếu tố. Cần lưu ý rằng không có bất kỳ công ty đầu tư hợp pháp nào thêm bạn vào các cuộc trò chuyện nhóm để chia sẻ về các cơ hội đầu tư. Xác minh tính xác thực của thông tin bằng cách đặt nhiều câu hỏi nhất có thể để hiểu về các cơ hội đầu tư và xác minh uy tín của công ty.

6. CẢNH GIÁC TRƯỚC CÁC HÌNH THỨC LỪA ĐẢO LIÊN QUAN ĐẾN NHỮNG CUỘC BẦU CỬ

Gần đây, những thông tin xoay quanh cuộc bầu cử đang trở thành tiêu điểm được nhiều người quan tâm theo dõi. Điều này vô tình trở thành cơ hội thuận lợi để các đối tượng xấu lợi dụng, thực hiện hành vi lừa đảo.

Các đối tượng chủ yếu nhắm tới nạn nhân là những người trẻ tuổi, ít am hiểu về lĩnh vực chính trị cũng như các vấn đề thời sự. Đây cũng là độ tuổi dành nhiều thời gian sử dụng các thiết bị công và mạng xã hội, giúp cho phạm vi hoạt động của các đối tượng trở nên rộng và khó kiểm soát. Ban đầu nạn nhân sẽ được tiếp cận qua tin nhắn hoặc Email, sau đó các đối tượng sẽ liên lạc bằng số điện thoại với giọng điệu cấp bách, khẩn trương nhằm gia tăng tính thuyết phục.

Ban đầu, các đối tượng sẽ gửi các tin nhắn từ số điện thoại có mã vùng địa phương. Nội dung tin nhắn thường xoay quanh lời kêu gọi ủng hộ tiền hoặc đính kèm các đường link giả mạo nhằm dẫn dụ người dân truy cập, chiếm đoạt dữ liệu cá nhân, thông tin tài chính. Bên cạnh đó, các đối tượng cũng làm giả các bài khảo sát với mục đích thu thập ý kiến và thị hiếu của người dân, yêu cầu để lại thông tin và đánh giá, những dữ liệu này sẽ được các đem bán hoặc sử dụng cho các cuộc lừa đảo tiếp theo. Trong một vài trường hợp, những tin nhắn được gửi tới nạn nhân còn đính kèm các đường link lạ với tên miền là các trang web bầu cử chính thống, khi truy cập sẽ tự động tải về các ứng dụng có chứa mã độc làm tê liệt hoặc theo dõi màn hình thiết bị của nạn nhân, từ đó các đối tượng có thể đánh cắp thông tin hoặc thực hiện các giao dịch chuyển tiền trái phép.

Trước thực trạng lừa đảo, Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) khuyến cáo người dân cảnh giác trước các tin nhắn, Email có nội dung vận động bầu cử. Xác định kỹ danh tính của người gửi cũng như tính chính thống của các thông tin trước khi làm theo sự chỉ dẫn trong các tin nhắn. Tuyệt đối không chuyển tiền cho các đối tượng lạ, không truy cập vào các đường link lạ và cung cấp thông tin cá nhân cho các trang web không chính thống. Khi nhận thấy dấu hiệu lừa đảo, người dân cần trình báo ngay với các cơ quan chức năng có thẩm quyền để kịp thời ngăn chặn và truy vết đối tượng.